Auteur: Bea

Tod Miller is de directeur van de Algonquin Avenue Public School in Thunder Bay. Hij heeft mij uitgenodigd om de ‘multi needs classroom’ te bekijken, die deze school bijzonder maakt. Daar ben ik natuurlijk heel nieuwsgierig naar, dus ik heb de uitnodiging aangenomen.

Eerst vertelt Tod iets over de school. Zij werken van uit de visie dat elke kind belangrijk is. De slogan van de school zie je op deze foto.

Afbeeldingen van de Gladiator vind je overal terug in de school.

De school heeft 310 kinderen, 70% van hen is ‘First Nation’. Dat is een hoog percentage en dat zie je terug in de school. Tod vertelt ons ook dat de aanduiding ‘First Nation’ al weer achterhaald is. Men gebruikt liever ‘indigenist’ of ‘aboriginal’. Daar vallen alle groepen oorspronkelijke bewoners onder. Er waren namelijk in het verleden ruim 33 verschillende stammen.
Je ziet de invloed van de vele ‘indigenists’ ook terug in de klassen zoals bijvoorbeeld de teksten in de taal van de oorspronkelijke bewoners; het ‘Ojibwe’. Kinderen kunnen in ‘grade’ 4 die taal of de Franse taal kiezen. Ojibwe heeft 2 soorten schrift, die allebei worden onderwezen.

In ‘grade’ 7 en 8 wordt veel aandacht besteed aan de geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners. Dat gebeurt op alle scholen in Canada. Elke week, op sommige scholen elke dag, wordt een moment stilte gevraagd via de luidsprekers met het bericht dat de school is gebouwd op het land van de oorspronkelijke bewoners. Daarna wordt het volkslied gezongen. Op Algonquin gebeurt dat elke dag, steeds in een andere taal; Frans, Engels of het Ojibwe. Dit moment wordt ook gebruikt om even na te denken over de dag. Toen het volkslied werd gezongen stond ik in de gang, daar stond ook werkelijk iedereen stil!

In de kelder is een grote lunchruimte, op deze school nemen de kinderen zelf hun lunch mee, er is wel melk en fruit voor wie dat wil. In deze ruimte is ook gelegenheid om ’s ochtends te eten, er zijn veel kinderen die zonder ontbijt op school komen. Brood en beleg worden gedoneerd door bedrijven of de kerk. Zij doneren vaak ook eten voor het weekend voor kinderen die onder de armoedegrens leven, op deze school gaat het om 40% van de kinderen!

En dan gaan we naar de ‘special needs’ klas. Ook hier weer een afbeelding van de Gladiator. Het klaslokaal is een ruimte ter grootte van 3 lokalen met enkele kleinere ruimtes waar kinderen apart kunnen werken afhankelijk van hun behoeften.

Zo is er een zwart geschilderde ruimte die zo min mogelijk afleiding biedt en een snoozle ruimte om te relaxen.

Hier kunnen ze kijken naar kleuren en beweging. Er staat ook een slaapstoel met zachte bekleding en een soort opblaasbare boot, waarin je helemaal omhuld wordt als je er in ligt. Het mooiste vind ik de blazer, die heel zacht warme lucht op je huid blaast als je de knop in drukt. In deze kamer kan elk kind iets vinden dat hem of haar rustig maakt.

De leerkracht van deze klas is Ellen Kalbus. Zij heeft 7 kinderen, 6 assistenten en 3 verpleegkundigen in haar groep. Het zijn dan ook kinderen met ernstige beperkingen, lichamelijk en geestelijk. Enkelen zitten in stoelen die veel ruimte innemen, daarom is de grootte van het lokaal en de inrichting belangrijk. Op de foto zie je een ‘stoel’ waarin kinderen rechtop kunnen staan, ze worden dan wel van alle kanten ondersteund door gordels en kussens. Er zijn nog meer soorten stoelen en materialen die gebruikt kunnen worden afgestemd op de behoeften van de kinderen.

Als ik er ben krijgen ze muziekles, ze zitten in een kring met hun begeleider naast hen, die helpt om mee te doen met de les. De kinderen genieten van het zingen en spelen met de instrumenten.
Ik hoef waarschijnlijk niet uit te leggen dat alle kinderen hun eigen programma hebben.

Deze ‘special needs classroom’ wordt betaald door het schoolbestuur (Lakehead Public Schoolboard). Men ziet deze klas als ‘inclusive education’, omdat de kinderen meedoen aan activiteiten van de school, mét de andere kinderen. Een mooi initiatief is dat kinderen van de school in de ‘special needs classroom’ komen om te spelen of samen opdrachten te maken, ze noemen dat de ‘circle of friends’. Ik vond een mooi voorbeeld op You Tube. Het is niet op de Alqonquin Avenue Public School gemaakt.

Ik zie hun slogan terug in de school, alle kinderen horen erbij, het maakt niet uit hoe je er uit ziet en of je arm of rijk bent. Dank je wel Tod en succes met je mooie school!

Robin is leerkracht én ouder, ik ontmoet haar bij mijn familie. Als ik haar vertel waarom ik geïnteresseerd ben in het Canadese onderwijs, hebben we een interessant gesprek.
Ik leg uit dat in Nederland kinderen met ‘special needs’ soms naar speciale scholen gaan. Het duurt even voordat ze begrijpt dat dat betekent dat die kinderen dan ook vaak naar een andere plaats gaan. Ze reageert uiteindelijk ongelovig en zegt: “Bedoel je dat ze niet naar de gewone school mogen?! Maar dat is segregeren!”. Ze vervolgt: “Dat doen wij niet, we hebben soms wel een speciale klas, maar dan op onze eigen school; echt niet in een andere plaats!”.
Mijn vraag is hoe zij dan als leerkracht om gaat met de verschillen in haar klas. Robin: “Wij differentiëren onze instructie en stemmen af op de ‘needs’ van kinderen. Ik kan niet altijd alle kinderen geven wat ze nodig hebben. Maar ik probeer zo goed mogelijk te onderzoeken wat kinderen helpt om zich te ontwikkelen. Ik richt me op wat er nodig is, zo zal ik met het ene kind de leerstof vaak oefenen en met het andere minder”.

In Canada werkt men met een onderwijs curriculum, waarin de leerlijnen beschreven zijn, er zijn dus geen methodes die gevolgd worden. Ik begrijp dat zij daarom de ruimte ervaart om kinderen op een andere manier naar het zelfde doel te begeleiden.
Ze vertelt ook over haar frustratie dat ze niet alle kinderen tegelijk kan helpen, ze heeft er 25 in haar klas. Robin: “Het is zeker niet altijd gemakkelijk. Maar ze zitten wel bij elkaar in de klas en leren met elkaar om te gaan en elkaar te respecteren, dat is heel veel waard!”.

Robin ziet ook de kant van de ouder, haar zoon zit sinds kort op school. Het lijkt haar lastig als zij als ouder merkt dat hij niet alle aandacht krijgt, als hij die nodig zou hebben. Robin: “Stel dat híj iets extra’s nodig heeft en in zijn klas zitten veel kinderen met ‘special needs’, is er dan wel tijd voor hem? Maar ik zou hem nooit naar een andere school laten gaan.” Als ik haar vraag hoe ze dat aan zou pakken, is haar antwoord: “Dan zou ik als ouder graag willen helpen. Ik zou willen dat alle ouders begrijpen hoe belangrijk zij zijn en wat zij kunnen betekenen voor de ontwikkeling van hun eigen kind: They are their child’s best advocate.”
Quote van Robin:

“De relatie van de leerkracht met de ouders is belangrijk voor het succes van het kind”.

Het Early Childhood Intervention Program bestaat al 33 jaar en wordt gesubsidieerd door de regering; de landelijke regering betaalt voor first nation kinderen, de provincie de andere kinderen. Audra werkt voor hen beide als ‘consultant Northeast early childhood intervention Program’. Ze werkt in een team dat gezinnen met ‘special needs’ ondersteunt.

De gezinnen zijn vaak tijdig in beeld omdat de kinderen al vanaf jonge leeftijd opvallen of zijn gediagnosticeerd vanuit het medische circuit. Niet alleen de kinderen krijgen ondersteuning maar ook het gezin en andere betrokkenen, men gaat uit van het hele systeem rondom een kind. Audra verzorgt een deel van de ondersteuning en coördineert andere professionals die ook bij het gezin betrokken zijn. Ze noemt als voorbeeld de ergotherapeut (occupational therapist) die het kind ‘live skills’ aanleert. Het gaat om kinderen van 0 tot 6 jaar. Audra komt bij hen thuis. Ze gaat ook naar de reservaten, meestal met een paar van haar collega’s. Ze hebben daar een praktijkruimte en de gezinnen (of een deel er van) komen bij hen.

In Saskatchewan gaan de kinderen op hun vijfde naar ‘kindergarten’, de kleuterafdeling van de school. Er is echter een uitzondering voor kinderen met ‘special needs’, zij mogen soms al op driejarige leeftijd naar school als dat beter is voor hun ontwikkeling. Ze komen dan in een kleine groep met veel ondersteuning. Audra verzorgt ook de overgang van thuis naar school, uiteraard in overleg met ouders. Afstemming met alle betrokkenen is van groot belang. Hierbij is de relatie tussen en het vertrouwen in de andere partijen een voorwaarde. Dat blijft het hele proces een aandachtspunt, Audra besteedt daar in het begin van de interventie heel veel tijd aan. Zonder dát bereik je niets, zegt ze. Over het algemeen krijgt een kind dat zij begeleid heeft een Educational Assisten (‘EA’) op school. Die neemt Audra’s werk op school over en blijft meestal een paar jaar betrokken.

Dit programma doet mij denken aan het gezegde:

Chantelle Vandertweel heeft ‘grade’ 3 (7-8 jarigen). Ze houdt een website bij voor de ouders en de leerlingen. Ik ben even in haar groep. Een van haar leerlingen heeft het syndroom van down, voor haar is er een assistente in de groep (een ‘EA assistent’). Ik wil er geen foto of video van maken in verband met de privacy. Ik zal daarom beschrijven wat ik zie: er is een (extra) volwassene in de groep, ze begeleidt de leerling met het syndroom van down. Ze verleent ook andere hand- en spandiensten als dat zo uit komt. Er wordt een muziekles gegeven; liedjes met bewegingen. De ‘EA’ doet de betreffende leerling de bewegingen voor, het meisje maakt oogcontact en doet alles na, ze is zeer tevreden over zichzelf en kijkt trots rond.

Als de kinderen naar huis zijn vertelt Chantelle over de strategie die zij gebruikt om een kind met autisme bewust te maken van zijn gevoel en de manier om daar mee om te gaan.

Trots laat de leerling mij het armbandje zien dat hij zelf gemaakt heeft naar aanleiding van zijn eigen gemaakte overzicht.

De school heeft nog veel meer materialen, die de leerkrachten in kunnen zetten om leerlingen te ondersteunen. Chantelle laat een vertelketting zien met verschillende kralen die de verteller ondersteunen bij het vertellen van een verhaal.

De leerkrachten van deze school zijn echt gericht op het kind en dat wat het nodig heeft. Ze hebben veel kennis en materialen tot hun beschikking, maar gebruiken ook hun eigen creativiteit. Ik heb bewondering voor hun inzet, hun enthousiasme en de wil om voor elk kind iets te vinden dat hen helpt om te ontwikkelen.

Ik heb ook gesproken met een ‘EA’ (Educational Assistent). Je ontmoet haar in mijn volgende blog.

Nadine is leerkracht van ‘grade’ 4 (9-10 jarigen) op de Reynolds Central School in Melfort. Eén derde van haar klas heeft ‘special needs’. Er is veel kennis op school en vanuit het bestuur is er begeleiding mogelijk voor de leerkrachten door een ‘diversity education teacher’.

De school heeft onder andere kinderen met vormen van autisme, zoals ADHD, ADD, Tourette en Down syndroom. Een groot aantal kinderen komt uit de Filipijnen en spreekt geen engels. Daarnaast hebben veel kinderen het Foetus Alcohol syndroom. Dat laatste komt veel voor bij de ‘first nations’.
Om voor ondersteuning in aanmerking te komen moet het kind een IIEP (een individueel veranderplan) hebben, met eigen leerdoelen, omdat ze het curriculum meestal niet halen. De leerkrachten die ik spreek geven mij mee, dat soms een speciale school of een speciale klas de enige oplossing is om een leerling te ondersteunen.

De leerkrachten van de school kunnen veel zelf. De kinderen zitten weinig aan hun tafeltjes, ze werken veelal op kleedjes op de grond. Daarnaast is er een ruim assortiment aan stoelen. Zelfs een hometrainer staat tot hun beschikking. Ze maken gebruik van allerlei materialen. Katie en Nadine laten het één ander zien in de volgende video’s.


Nadine is ook begonnen met mindfull oefeningen. Het doel is kinderen inzicht te geven in hun emoties en het handelen tijdens de emoties. Ze leren hun gevoelens te herkennen en daarmee om te gaan. Onder andere door ademhalingstechnieken die in spel worden verwerkt. Ze is enthousiast over de goede resultaten. Ze gaat dat zeker verder uitwerken.

In Saskatchewan in de omgeving van Melfort leeft een groep mensen in een gemeenschap die Star City heet. Het zijn ‘Hutterites’. Je kunt ze vergelijken met de Amish, een bekendere religieuze groep. Ze wonen in kolonies van ongeveer 150 mensen, die meestal ook familie zijn. De jongens gaan op hun 15e naar andere kolonies om een bruid te zoeken. De meisjes mogen niet reizen.
Als er meer dan 150 mensen zijn, wordt een nieuwe kolonie gesticht. Ze komen oorspronkelijk uit Europa en wonen nu ook in Amerika en Canada. Ze leven allen op dezelfde manier en zijn ‘zelf verzorgend’.
Tijdens mijn bezoek waren de groenten in de tuin al geoogst. Ik kon nog wel een kijkje nemen in de tomatenkas, onze gids vertelt hoe de tomaten worden gepoot en verzorgd.

De Hutterites leven volgens oude tradities. Ze eten gezamenlijk in de eetzaal vanaf een bepaalde leeftijd. De vrouwen bedienen eerst de mannen en eten daarna zelf. Jonge gezinnen eten thuis.
De kolonie is eenvoudig gebouwd, de kleding en haardracht ogen als uit de beginjaren 1900. Dus ik was verbaasd een enorme stal met koeien aan te treffen, die door een robot worden gemolken!

We mogen ook een kijkje nemen in de school. Op de foto het gebouw; in de kelder de school, daarboven de kerk.

Wij worden welkom geheten door de leraar en de kinderen, die zich keurig aan ons voorstellen. Alle leeftijden zitten bij elkaar in de klas. Vanaf 15 jaar gaan ze niet meer naar school en nemen hun plaats in in de gemeenschap.

Na de rondleiding hebben we in hun winkel uiteraard nog het een en ander gekocht, hun producten zijn gewild en een goede bron van inkomsten.

Dit bezoek was een bijzondere ervaring: inclusief onderwijs in Canada heeft wel heel veel facetten!